เคล็ดลับการกินอาหารหลังผ่าตัดถุงน้ำดี

     ถุงน้ำดีมีบทบาทสำคัญในการย่อยอาหาร เมื่อเรารับประทานอาหาร ถุงน้ำดีจะเกิดการบีบตัว เพื่อปล่อยน้ำดีทั้งหมดไปยังทางเดินอาหาร และช่วยย่อยไขมันจากอาหารที่เรารับประทาน

     ความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับถุงน้ำดีที่พบได้บ่อย เช่น นิ่วในถุงน้ำดี หรือ ถุงน้ำดีอักเสบ อาจทำให้มีอาการปวดจุกแน่นท้อง ท้องอืด ท้องเฟ้อ บางรายอาจมีอาการปวดท้องอย่างรุนแรง คลื่นไส้อาเจียน หรือมีไข้ร่วมด้วย ซึ่งคนไข้มักได้รับคำแนะนำให้ผ่าตัดถุงน้ำดีออก

การรับประทานอาหารภายหลังการตัดถุงน้ำดี

     หลังจากการตัดถุงน้ำดี แม้ร่างกายจะยังผลิตน้ำดีได้ตามปกติ แต่ปริมาณน้ำดีและความเข้มข้นอาจไม่เพียงพอสำหรับกระบวนการย่อยไขมัน ทำให้เกิดอาการท้องอืด ปวดท้อง ท้องเสีย เพื่อลดอาการไม่พึงประสงค์ที่อาจเกิดขึ้น ควรรับประทานอาหารที่เหมาะสมตามคำแนะนำ ดังนี้

1. เริ่มจากรับประทานอาหารย่อยง่าย ในช่วงสัปดาห์แรกหลังการผ่าตัด เช่น ซุปใส โจ๊ก หรือข้าวต้ม เพื่อติดตามว่าร่างกายมีความอยากอาหาร และสามารถย่อยอาหารได้ตามปกติหรือไม่
2. รับประทานอาหารเป็นมื้อเล็ก ๆ แต่บ่อยครั้ง โดยลดปริมาณอาหารในแต่ละมื้อลง และปรับความถี่ให้เพิ่มขึ้นเป็น 5 – 6 มื้อ/วัน เพื่อให้การย่อยอาหารเกิดขึ้นได้สมบูรณ์มากขึ้น
3. หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง เช่น อาหารทอด เนื้อสัตว์ติดมัน ชีส เนย เป็นต้น โดยเลือกรับประทานอาหารที่มีปริมาณไขมันลดลง และเป็นไขมันชนิดดี เช่น น้ำมันมะกอก น้ำมันคาโนล่า เลือกรับประทานแหล่งโปรตีนไขมันต่ำ เช่น เนื้อปลา เต้าหู้ ถั่วเมล็ดแห้ง เป็นต้น
4. เพิ่มการรับประทานใยอาหาร จำพวกข้าวไม่ขัดสี ธัญพืชต่าง ๆ ผักและผลไม้ เพราะใยอาหารส่งผลดีต่อการทำงานของลำไส้ อย่างไรก็ตามควรเพิ่มปริมาณอย่างช้า ๆ เพื่อติดตามการเคลื่อนไหวของลำไส้ เนื่องจากใยอาหารมักทำให้เกิดลม อาจทำให้รู้สึก ปวดท้อง ท้องอืด
5. หลีกเลี่ยงอาหารที่มีรสชาติเผ็ด น้ำตาลสูง คาเฟอีน น้ำอัดลม และแอลกอฮอล์ เนื่องจากอาหารเหล่านี้มักระคายเคืองระบบทางเดินอาหาร ทำให้เกิดอาการปวดท้อง ท้องอืด และอาจท้องเสียมากยิ่งขึ้น
6. จดบันทึกอาหาร เนื่องจากร่างกายของแต่ละบุคคลตอบสนองต่ออาหารแต่ละชนิดแตกต่างกัน การจดบันทึกอาการที่เกิดขึ้นหลังการรับประทาน ช่วยให้คนไข้เลือกรับประทานอาหารแต่ละชนิดได้ดีขึ้น

    สิ่งสำคัญที่สุดในการดูแลเรื่องโภชนาการ คือ การรับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ มีคุณค่าทางโภชนาการสูง และมีพลังงานเพียงพอเหมาะสมกับความต้องการของร่างกาย ควบคู่กับการออกกำลังที่เหมาะสมกับสภาวะของร่างกาย รักษาน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐานอยู่เสมอ 

ขอขอบคุณข้อมูล

• Altomare D, Rotelli M, Palasciano N. Diet After Cholecystectomy. Current Medicinal Chemistry. 2019;26(19):3662-3665.